शबनम न्युज | पुणे
पुणे | प्रतिनिधी
टोमॅटो पिकावरील विषाणूच्या प्रादुर्भावा संदर्भात चर्चा करण्यासाठी दिनांक 9 ऑगस्ट 2021 रोजी माननीय आयुक्त कृषी यांच्या अध्यक्षतेखाली वेबिनारद्वारे बैठक आयोजित करण्यात आली होती. सदर बैठकीस डॉ कैलास मोते संचालक फलोत्पादन , श्री दिलीप झेंडे कृषी संचालक गुणनियंत्रण, श्री.बसवराज बिराजदार विभागीय कृषी सहसंचालक पुणे, श्री कटियार पीक संरक्षण अधिकारी विभागीय पीक संरक्षण कार्यालय मुंबई ,डॉ कृष्णा रेड्डी प्रमुख शास्त्रज्ञ आयआयएचआर बेंगलोर ,डॉ .नरूटे प्रमुख वनस्पती रोगशास्त्र महात्मा फुले कृषी विद्यापीठ राहुरी ,डॉ. सी एस पाटील प्रमुख कृषी कीटकशास्त्रज्ञ महात्मा फुले कृषी विद्यापीठ राहुरी, श्रीमती राज वर्मा,शास्त्रज्ञ IARI पुणे, डॉ.दत्तात्रय गावडे, विषय तज्ञ पिक संरक्षण कृषी विज्ञान केंद्र नारायणगाव, श्री.गोविंद हांडे राज्यस्तरीय तांत्रिक सल्लागार महाराष्ट्र राज्य फलोत्पादन औषधी वनस्पती मंडळ, श्री.माणिक त्र्यंबके कृषी उपसंचालक निर्यात कक्ष, श्रीमती. मनिषा भोसले तंत्र अधिकारी निर्यात कक्ष, तसेच मे.सिजेंटा कंपनी,मे. सेमिनिस कंपनी मे. बायर कंपनीचे प्रतिनिधी तसेच येडगाव तालुका जुन्नर येथील टोमॅटो उत्पादक शेतकरी श्री.गिरीश.गंगाराम बांगर व श्री.समीर किसनगाव हे सदर वेबिनार बैठकीस उपस्थित होते.
प्रथमतः मा.आयुक्त कृषि यांनी उपसिथतांचे स्वागत करुन राज्यात टोमॅटो पिकावर विषाणूच्या प्रादुर्भावामुळे पिकाचे नुकसान होत असल्याचे सांगुन त्या दृष्टिकोनातून सदर रोगाचे नियंत्रणासाठी योग्य त्या उपाययोजना करणेकरिता बैठकीचे आयोजन केले असल्याचे सांगुन मार्गदर्शन केले. सदर बैठकीत संचालक फलोत्पादन,संचालक गुणनियंत्रण,विभागप्रमुख वनस्पती विकृतीशास्त्र, विभागप्रमुख कीटकशास्त्र, प्रमुख शास्त्रज्ञ आयआयएचआर बेंगलोर ,प्रमुख IARI पुणे,कृषी विज्ञान केंद्र नारायणगाव, राज्यस्तरीय तांत्रिक सल्लागार यांनी टोमॅटो पिकावरील विषाणूच्या प्रादुर्भावाबाबत सद्यस्थिती, करण्यात आलेली कार्यवाही व पुढे करावयाचे नियोजन याबाबत बैठकीत सादरीकरणाद्वारे सविस्तर माहिती दिली.
बैटकीत विषयसूचीप्रमाणे सर्व तज्ञ समवेत चर्चा करून खालीलप्रमाणे निर्णय घेण्यात आले व त्याची प्रभावीपणे अंमलबजावणी करण्याचे ठरले.
1. भाजीपाला रोपे तयार करणाऱ्या रोपवाटिकांनी टोमॅटो बियाणास बीज प्रक्रिया करूनच रोपे तयार करावीत
तसेच सदर रोपांवर रोगाचा प्रादुर्भाव होऊ नये म्हणून कीड प्रतिबंधात्मक नेट मध्ये रोपांची लागवड करुन
योग्य त्या वयाची (20 दिवसांपेक्षा मोठी व २८ दिवसांपेक्षा लहान ) टोमॅटोची रोपे रोपवाटिकेतुन
शेतकऱ्यांना विक्री करावी.
2. टोमॅटो बियाणे उत्पादक कंपन्यांनी त्यांनी उत्पादित केलेले टोमॅटो पिकाच्या जातीची 50 रोपे विभाग प्रमुख
वनस्पती विकृतीशास्त्र महात्मा फुले कृषी विद्यापीठ राहुरी यांच्याकडे उपलब्ध करून द्यावे असे ठरले व यावर
राहुरी कृषी विद्यापीठात टोमॅटो पिकाच्या जातीनिहाय विविध रोगाच्या प्रादुर्भावाबाबत सविस्तर अभ्यास
करून त्याचा निष्कर्ष सादर केला जाईल असे राहुरी विदयापीठाच्या शास्त्रज्ञांनी सांगितले.
3. टोमॅटो मोझॅक व्हायरस व इतर विषाणूचा प्रसार मावा,फुलकिडे व पांढरी माशी या रस शोषण करणाऱ्या
किडीद्वारे होत असल्याने सदर किडीचे नियंत्रणाकरिता केंद्रीय कीटकनाशक मंडळ व नोंदणी समिती
फरीदाबाद यांनी शिफारस केलेल्या लेबल क्लेम औषधांचा वापर करण्याकरिता शेतकऱ्यांना मार्गदर्शन
करण्याचे ठरले. तसेच लेबल क्लेम औषध तसेच टोमॅटोवरील किडी व रोगांचे नियंत्रणाकरिता शिफारस
केलेल्या लेबल क्लेम औषधांची यादी सर्वांना त्वरित उपलब्ध करुन देण्याचे ठरले.
4. ज्या भागात टोमॅटो पिकाची लागवड मोठ्या प्रमाणात केली जाते त्या भागातील शेतकऱ्यांची व्हेजनेटद्वारे
नोंदणी करण्याकरिता संबंधित जिल्हा अधीक्षक कृषी अधिकारी यांनी खासमोहीम राबवून टोमॅटो पिकाची
नोंदणी करावी नोंदणीकृत व इतर टोमॅटो उत्पादक शेतकऱ्यांसाठी समूह क्षेत्रांमध्ये कृषि विदयापीठाचे
शास्त्रज्ञ,कंपन्याचे प्रतिनिधी व कृषी विभागाचे अधिकारी यांच्या क्षेत्रीय भेटी व प्रशिक्षण आयोजित करून
शेतकऱ्यांना सविस्तर मार्गदर्शन करण्याचे ठरले.
5. टोमॅटो या पिकाचा फलोत्पादन पिकावरील किडी व रोगाचे व्यवस्थापन व सल्ला (हॉर्टसॅप) या योजनेअंतर्गत
समावेश करण्यात आलेला आहे सदर योजनेअंतर्गत फिक्सड प्लॉट चे सर्व्हेक्षण करून प्रादुर्भाव झालेल्या
ठिकाणी शेतकऱ्यांना मार्गदर्शन करण्यात येते.टोमॅटो पिकाच्या वाढीच्या प्रत्येक अवस्थेमधील नमुने घेऊन त्याचे विषाणू संदर्भात तपासणी राष्ट्रीय विषाणू संशोधन संस्था पुणे किंवा आयआयएचआर बेंगलोर येथे करून अहवालाच्या निष्कर्षानुसार त्वरित शेतकऱ्यांना मार्गदर्शन करावे असे ठरले.
6. इंडियन ॲग्रीकल्चर रिसर्च इन्स्टीटयुट, पुणे यांनी टोमॅटो पिकावरील विषाणू रोगाचे तपासणी करण्याचे
मान्य केले परंतु त्यांना सदर रोगाचे तपासणी करिता लागणाऱ्या सुविधा उपलब्ध करून देणेबाबत विनंती
केली: याबाबत त्यांना राष्ट्रीय फलोत्पादन अभियान व औषधी वनस्पती मंडळ अंतर्गत निधी उपलब्ध करून
देण्याचे ठरले.
7. टोमॅटो पिकावरील विषाणूच्या नियंत्रणाबाबत शेतकऱ्यांमध्ये जागरूकता निर्माण करण्यासाठी बियाणे
उत्पादक कंपन्यांनी टोमॅटो पिकाच्या समूहक्षेत्रांमध्ये ट्रायल प्लॉट घेऊन त्याचे नियंत्रणाबाबत विविध
एकात्मिक नियंत्रणाबाबत कृषि विदयापीठ व राज्य कृषि विभागादवारे शेतकऱ्यांना मार्गदर्शन करावे असे
ठरले.
8. टोमॅटो उत्पादक शेतकऱ्यांमध्ये विषाणूच्या नियंत्रणाबाबत जागृती निर्माण करण्याकरिता कृषी
विद्यापीठ,कृषी विज्ञान केंद्र, बियाणे उत्पादक कंपन्या, कृषी विभाग व IARI यांच्या समन्वयादवारे क्षेत्रीय
भेटी ,शेतकरी मेळावा, आयोजित करून सदर रोगाचे वेळीच नियंत्रण करणेबाबत नियोजन करावे असे ठरले.
9. टोमॅटो पिकावरील विषाणू रोगाच्या व इतर रोगाच्या नियंत्रणाबाबत विविध यंत्रणेमार्फत करण्यात आलेल्या
कामाचा आढावा व पुढील नियोजन करणेबाबत दर तीन महिन्यात सर्व संबंधित संस्थांची बैठक आयोजित
करून आढावा घेण्याचे ठरले. वरील प्रमाणे वेबिनार बैठकीमध्ये टोमॅटो पिकावरील विषाणू रोगाचे नियंत्रणकरण्याकरिता घेण्यात आलेल्या निर्णयाची प्रभावीपणे अंमलबजावणी करण्याचा निर्णय घेण्यात आला व माननीय अध्यक्षांच्या मान्यतेने सभा संपन्न झाली.
