पिंपरी चिंचवड महापालिका आयुक्त तथा स्मार्ट सिटी मुख्य कार्यकारी अधिकारी राजेश पाटील यांची माहिती
शबनम न्यूज : पिंपरी चिंचवड (दि.२६ नोव्हेंबर ) :- केंद्र शासनामार्फत स्मार्ट सिटी प्रकल्प १०० शहरांमध्ये राबविण्यात येत असून पिंपरी चिंचवड स्मार्ट सिटी लिमिटेड अंतर्गत Area Base Development व PAN City प्रकल्पांची अंमलबजावणी सुरु आहे. तिस-या टप्प्यात निवड होताना शहर ६९ व्या स्थानी होते. तथापि, कामकाजाच्या प्रगतीनुसार पिंपरी चिंचवड शहर सद्यस्थितीत २७ व्या स्थानावर असून राज्यातील स्मार्ट सिटी प्रकल्पांमध्ये पिंपरी चिंचवड स्मार्ट सिटी लिमिटेड ने दुस-या क्रमांकाचे स्थान पटकाविले आहे. तसेच, केंद्र व राज्य शासनाकडून निधी मिळविण्यात देखील पिंपरी चिंचवड स्मार्ट सिटी अग्रेसर राहीली आहे. त्याचबरोबर, केंद्र शासनाकडून आयोजित सायकल फॉर चेंज या उपक्रमांतर्गत आयोजित स्पर्धेत पिंपरी चिंचवड स्मार्ट सिटीला र.रु. १ कोटीचे पारितोषिक मिळाले असून स्मार्ट सिटी प्रकल्पांचे कामकाजाकरीता केंद्र शासन, राज्य शासन आणि पिंपरी चिंचवड महानगरपालिका यांच्याकडून निधी उपलब्ध करण्यात येत आहे, अशी माहिती पिंपरी चिंचवड महापालिका आयुक्त तथा स्मार्ट सिटीचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी राजेश पाटील यांनी दिली.
केंद्र शासनाचे मार्गदर्शन सुचनांनुसार तयार करण्यात आलेल्या स्मार्ट सिटी प्रपोजल मध्ये एरिया बेस डेव्हलमेंट (ABD) आणि पॅन सिटी सोल्युशन या दोन घटकांचा समावेश असून त्याअंतर्गत एकूण र.रु. र.रु.१३७८.५६ कोटी इतक्या रक्कमेचे प्रकल्प कार्यरत आहेत. त्यापैकी एकूण र.रु.५११.२२ कोटी इतक्या रक्कमेच्या प्रकल्पांचा समावेश Area Based Development (ABD) चे अंतर्गत करण्यात आला आहे. तसेच, Pan City Solutions अंतर्गत र.रु.८६७.३४ कोटी इतक्या रक्कमेच्या प्रकल्पांचा समावेश असून त्यामार्फत शहरात विविध विकास प्रकल्प सुरु आहेत.
सर्विस्तर प्रकल्प अहवाल डीपीआर सल्लागारामार्फत तयार करून त्यास नियामक मंडळाची मान्यता घेण्यात आली आहे. र.रु. १ कोटी पेक्षा जास्त रक्कमेच्या हाती घेतलेल्या सर्व विकास कामांना स्मार्ट सिटीच्या नियामक मंडळाने मंजूरी दिलेली आहे. तसेच सदर प्रकल्पांची अंदाज पत्रके तयार करताना विविध उत्पादन कंपनी (OEM) यांचे समवेत इंडस्ट्रीयल वर्कशॉप आयोजित करून स्मार्ट सिटी मार्गदर्शक सूचना केंद्र व राज्य शासनाचे आदेशास अनुसरून अंदाज पत्रके तयार करून त्याबाबत प्रकल्प अहवालास (डीपीआर) नियामक मंडळाची वेळोवेळी मंजूरी घेतलेली आहे. शासन आदेश / नियमाप्रमाणे सक्षम यंत्रणेची आवश्यकता असेल तिथे तांत्रीक मंजूरी घेतलेली आहे. माहिती व तंत्रज्ञान विषयक प्रकल्प (जीआयएस इनेबल इआरपी, सीटी नेटवर्क, व्हीएमडी, सीटी नेटवर्क इ.) पॅन सिटी अंतर्गत प्रकल्पांना तांत्रिक मान्यतेची आवश्यकता नसल्याने, प्रचलित नियमाप्रमाणे सर्विस्तर अंदाज पत्रके सल्लागारामार्फत तयार करून त्यास नियामक मंडळाची मंजूरी घेतलेली आहे. ज्या प्रकल्पांना नियामक मंडळाने मंजूरी दिलेली आहे. अशा प्रकल्पांच्या बाबतीत शासन आदेश/ स्मार्ट सिटी गाईडलाईन्स प्रमाणे ई- निवीदा आंतरराष्ट्रीय व राष्ट्रीय स्तरावर प्रसिदध करून स्पर्धात्मक निविदांद्वारे ठेकेदारांची नियुक्ती केलेली आहे. स्मार्ट सिटी अंतर्गत प्राप्त ई- निविदांची छानणी करण्यासाठी देखील अशाच तज्ज्ञ लोकांची समिती नेमून निविदा नियामक मंडळाने अंतिम केलेल्या आहेत. अंदाज पत्रके तयार करणे/ अंदाजपत्रकांना मंजूरी घेणे / निवीदा प्रक्रीया/ प्रकल्प अंमलबजावणीची प्रक्रीया स्मार्ट सिटी मार्फत पारदर्शक पदधतीने राबविण्यात आली आहे, असेही श्री. पाटील यांनी सांगितले.
स्मार्ट सिटी अंतर्गत कार्यरत कामांच्या निगरानी (Supervision) आणि तपासणी (Testing) यासाठी नामांकित संस्थांतील (कॉलेज ऑफ इंजिनिअरींग, पुणे) तज्ज्ञांची मदत घेवून कामे केली जात आहेत. त्यामुळे स्मार्ट सिटी अंतर्गत कार्यरत प्रकल्पांचा योग्य तो दर्जा राखला जात आहे. प्रकल्पांची देयके अदा करताना स्मार्ट सिटी अंतर्गत सल्लागार आणि सक्षम अधिका-यांकडून तपास झाल्यानंतरच नियमाप्रमाणे देयके अदा केलेली आहेत. स्मार्ट सिटी अंतर्गत कार्यरत प्रकल्पांची व्याप्ती मोठी असल्याने नेमलेल्या ठेकेदारांनी निविदा अटी शर्ती/ करारनाम्यातील तरतुदी याचा विचार करून आवश्यकतेनुसार उप ठेकेदार यांची नेमणुक करून कामे पूर्ण केली जात आहेत. कार्यरत कामांमध्ये जे साहित्य वापरले जात आहेत. त्याची तपासणी शासन निकष/ निविदा/ अटी शर्ती प्रमाणे सक्षम यंत्रणेकडून करून घेतली जात आहे. एबीडी व पॅन सिटी प्रकल्पाअंतर्गत एकूण ३२ प्रकल्पांपैकी १० प्रकल्पांचे डीपीआर (Under Preparation), १ प्रकल्प कामाची निविदा प्रसिध्द करणेत आलेली आहे. तसेच १२ प्रकल्पांचे कामकाज आदेश देणेत आले असून ९ प्रकल्पांचे काम पूर्ण करणेत आलेले असून भौतिक प्रगती ५३.०० % आणि आर्थिक प्रगती ४०.२७ % आहे, असेही ते म्हणाले.
स्मार्ट सिटी मार्फत सुरु असलेल्या प्रकल्पांबाबत माहिती देताना आयुक्त् श्री. पाटील म्हणाले, शाश्वत उर्जेच्या संकल्पनेला चालना देण्यासाठी महानगरपालिका क्षेत्रातील जलशुद्धीकरण केंद्र, सेक्टर २३, निगडी, यशवंतराव चव्हाण स्मृती रुग्णालय, पिंपरी या ठिकाणी ग्रीड कनेक्टेड रूफटॉप सोलर पॉवर प्रकल्पाची उभारणी करण्यात आली आहे. तसेच, पिंपरी चिंचवड स्मार्ट सिटी लि. आणि महाराष्ट्र चेंबर ऑफ कॉमर्स यांच्या संयुक्त विद्यमाने १४ नोव्हेंबर २०१९ रोजी नवउद्योजक आणि स्टार्ट अप्स यांना चालना देण्यासाठी इनक्युबेशन सेंटरची स्थापना करण्यात आली. ऑटोमोटीव्ह इंजिनिअरींग, बायो फार्मा, माहिती तंत्रज्ञान, सेवा क्षेत्र या क्षेत्रांमध्ये नवनिर्मिती, सहयोग आणि उद्योजकता यांना प्रोत्साहन देणे हे इनक्युबेशन सेंटरचे मुख्य उददीष्टये आहे. आतापर्यंत एकूण २५ स्टार्टअप सक्रिय असून १२ मार्गदर्शकांची टीम कार्यरत आहेत. सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठ व पिंपरी चिंचवड महापालिका यांच्यात स्किल डेव्हलपमेंट उपक्रम सुरु करण्यासंदर्भात सामजंस्य करार झालेला असून यामध्ये (SAP Careers ABAP), (SAP Careers MM), (AutoCAD), (Microsoft Cloud Admin), (Lunux Administration) या अभ्यासक्रमांचा समावेश आहे. खासगी संस्थांतील अभ्यासक्रमांच्या किमतीपेक्षा ४० टक्के कमी किमतीत हे अभ्यासक्रम विद्यार्थ्यांना उपलब्ध करून देण्यात आले आहे.
स्मार्ट सिटी फायबर ऑप्टीक्स नेटवर्क सिस्टीम हे स्मार्ट सिटीच्या पायाभूत सुविधांमधील अत्यंत महत्त्वपूर्ण घटक आहे. शहरामध्ये एकूण ५८५किमी अंतराचे Optical Fiber Network चे जाळे टाकण्यात येत असून सद्यस्थितीमध्ये ५२२ किमी अंतराचे काम झाले असून २५४ किमी. फायरबर केबलचे टेस्टींग पूर्ण झाले आहे. शहरामध्ये एकूण ५० ठिकाणी स्मार्ट किओक्स (Smart Kiosk) मशीन्स लावण्यात आलेल्या आहेत. सद्यस्थितीत याचा उपयोग लसीकरण मोहिम राबविण्यासाठी होत असून आत्तापर्यंत १ लाख १२ हजार लसीकरणासाठीचे टोकन वाटप करण्यात आले आहेत. त्यानुसार नागरिकांना वेळ देवून लसीकरण करण्यात आलेले आहे. व्हेरिएबल मेसेज डिस्प्ले हे नोटीस, संदेश आणि जाहिराती प्रदर्शित करण्याचे एक अत्यंत महत्त्वाचे साधन आहे. स्मार्ट सिटी अंतर्गत एकूण ६० ठिकाणी व्हीएमडी VMD (variable Massage Display) लावण्याचे नियोजन आहे. सद्यस्थितीत ५५ VMD चे काम पूर्ण झालेले असून त्यापैकी २३ VMD कार्यान्वित आहेत. तर उर्वरित ठिकाणी चाचणी सूरु आहे. शहरासाठी एक सुसज्ज वायफाय व्यवस्था उभी करणे आवश्यक आहे. त्यामुळे संपूर्ण शहर जोडले जाईल. या सुविधेमुळे डिजिटल किऑस्क्स, डिजिटल मॅसेज साईन बोर्ड्स, स्मार्ट मीटर्स, स्मार्ट बिन्स, स्मार्ट पोल्स, स्मार्ट इमर्जन्सी (कॉम्प्युटर एडेड डिस्पॅच) वेहिकल्स आणि शहरातील रहिवासी या सर्वांचा समावेश असलेल्या इकोसिस्टीमला सक्षम करता येणे शक्य आहे. स्मार्ट सिटी अंतर्गत एकूण २७० ठिकाणी City Wi-fi बसविण्यात आलेले असून त्यापैकी १२४ ठिकाणी Wi-fi बसविण्यात आले आहेत. मनपा मुख्य इमारत, सर्व क्षेत्रिय कार्यालये, मनपा हॉस्पीटल, गार्डन तसेच आयसीसीसी आदी ठिकाणी जोडणीचे काम पूर्ण झाले आहे. तसेच, एकूण ८५० ठिकाणी सीसीटीव्हीसाठी Poles उभारण्याचे काम सूरू आहे. त्यापैकी ६५८ Poles उभारण्यात आलेले असून काही ठिकाणी सीसीटीव्ही लावण्याचे काम प्रगतीपथावर आहे. स्मार्ट सिटी अंतर्गत 1252 कॅमेरे (फिक्स्ड, पीटीझेड आणि डोम) City Surveillance (CCTV) अंतर्गत बसविण्यात येणार आहेत. त्यापैकी १७४ indoors आणि १९४ outdoor असे एकुण २५८ ठिकाणी City Surveillance (CCTV) बसविण्यात आलेले आहेत.
त्याचबरोबर, शहर पाळत ठेवण्याकरीता आणि पिंपरी चिंचवड पोलीस आयुक्तालय यांच्या मागणीनुसार शहरात 651 ट्रॅफिक कॅमेरा (एएनपीआर आणि आरएलव्हीडी) कॅमेरे बसविण्यात येत आहेत. स्मार्ट सेव्हरेज प्रकल्पांतर्गत एकूण १३ ठिकाणी स्वयंचलीत क्लोरीन डोसिंग सिस्टम व १३ पैकी एकूण १२ ठिकाणी पॉली डोसिंग सिस्टम (Polye dosing system) बसविण्यात आलेले आहेत. स्मार्ट वॉटर मॅनेजमेंटमध्ये सुपरवायजरी कंट्रोल अँड डाटा अॅक्वीजीशन (स्काडा), जीआयएस मॅपिंग आणि फिक्स्ड वायरलेस नेटवर्क उपयोग करून तयार करण्यात आलेल्या पायाभूत व्यवस्थेच्या माध्यमातून पाण्याचा वापर आणि पाण्याची गळती याबाबत माहिती घेतली जाते.
स्मार्ट सिटी अंतर्गत ९२६८ स्मार्ट वॉटर मीटर पैकी ७५०० वॉटर मीटर बसविण्यात आले असून २३०० मीटर प्रत्यक्ष कार्यान्वित करण्यात आलेले आहेत. शहरातील विशिष्ट स्थानी ठराविक वेळेला हवेची गुणवत्ता जाणून घेण्यासाठी पर्यावरण सेन्सर्सचा वापर केला जातो. शहरामध्ये एकूण ३५ पैकी २९ ठिकाणी सेन्सॉर प्रत्यक्ष बसविण्यात आले आहेत. शहरामध्ये स्मार्ट पार्कींगसाठी एकूण १० ठिकाणांची निवड करण्यात आली आहे. त्यापैकी ५ ठिकाणी सेन्सॉर आणि Gateway Installed करण्यात आलेले आहेत. स्मार्ट पार्किंगमुळे नागरिकांची वेळेची बचत होणार असून वेळेवर प्रभावी पार्किंग व्यवस्था उपलब्ध होणार आहे. ‘पीसीएमसी स्मार्ट सारथी’ हे नागरिकांना महानगरपालिकेशी जोडण्यासाठी उचलेले महत्त्वपूर्ण पाउल आहे. ‘पीसीएमसी स्मार्ट सारथी’चा उपयोग करून नागरिक एखाद्या विषयासंबंधी तक्रार नोंदवू शकतात तसेच मनपाची विविध देयके देखील भरू शकतात.
पिंपरी चिंचवड स्मार्ट सिटी लि. प्रकल्पांतर्गत राबविण्यात येत असलेल्या Municipal E- Classroom Project महानगरपालिकेच्या सर्व १२३ शाळांमध्ये राबविण्यात येत आहे. प्रकल्पामध्ये संगणक कक्ष, डिजीटल ई-लर्निग प्लॅटफॉर्म, वायफाय एक्सेस पॉईंट, एलईडी डिस्प्ले, HD कॅमेरा, व्हीडीओ रेकॉर्डींग, शैक्षणिक विश्लेषण सॉफ्टवेअर, रोबोटिक्स लॅब (विज्ञान तंत्रज्ञान, अभियांत्रिकी, गणित), गणित, इंग्रजी आणि विज्ञानासाठी तज्ञ शिक्षकांची नियुक्ती, प्रकल्प व्यवस्थापन आणि हेल्प डेस्क सेवा, ऑनलाइन डॅशबोर्ड आदी बहुतांश घटकांची अंमलबजावणी पूर्णत्वास आलेली आहे. या प्रकल्पाअंतर्गत १००० क्लासेसमध्ये LED Display, Computer Camera बसविण्यात आलेले आहेत. तसेच ११०० शिक्षकांना प्रशिक्षण देण्यात आले आहे. याचा फायदा सुमारे ४४ हजार विद्यार्थ्यांना होणार आहे.